Muzeum Miejskie im. Maksymiliana Chroboka w Rudzie Śląskiej, ul. Wolności 26
Wernisaż w piątek 7 kwietnia o godz. 17:00, ekspozcja do 28 kwietnia 2017
Towarzyszy prezentacja autorskiej ksiązki Krzysztofa Gołucha po tym samym tytułem
Kurator wystawy: Michał Szalast
Wystawa i promocja książki „Co siódmy”
w Muzeum Miejskim im. Maksymiliana Chroboka w Rudzie Śląskiej to wyjątkowe wydarzenie.
Autor fotograf, dokumentalista Krzysztof Gołuch przedstawia swoją wystawę, której towarzyszy prezentacja najnowszej książki „Co siódmy”. Publikacja jest podsumowaniem kilkuletniej pracy fotograficznej autora, który dokumentował środowisko osób niepełnosprawnych na terenie Śląska. Czarno-białe fotografie przedstawiają inne niż zazwyczaj spojrzenie na zjawisko niepełnosprawności, w którym centrum fotograficznej idei jest człowiek, niezależnie od stanu zdrowia czy intelektu. Fotografie przedstawiają ludzi poddanych przez los ciężkiej próbie życiowej przez zbieg nieszczęśliwych wypadków. Pomimo wielkiego obciążenia i trudów życia ludzie ci starają się normalnie żyć.
Na wystawie będzie prezentowanych 37 czarno-białych fotografii, które powstały w latach 2002-2015. Niektóre badania wskazują, że co siódmy obywatel Polski jest osobą niepełnosprawną.
Co siódmy¹ z nas jest niepełnosprawny.
Czyli jaki?
Taki, jakim nie chcielibyśmy być?
Jakim na szczęście nie jesteśmy?
Skazany na obecność innych. Tych, którzy poprowadzą, nakarmią, ubiorą, ogrzeją…?
Co innym, ten niepełnosprawny, może dać w zamian za pomoc? Siebie?
Niepełnosprawność nie jest kwestią wyboru. Decyduje los, który naznaczy nas niepełnosprawnością poprzez wypadek, chorobę czy starość... Przecież los mógł wskazać sześciu innych. Tych, którzy byli przed lub po siódmym, ale zatrzymał się na Nas.
Od tej chwili będziemy jeść, pić, oddychać, budzić się i zasypiać dzięki tym, którzy nam to umożliwią. Bez nich musielibyśmy być doskonali i samowystarczalni. Tacy przecież nie będziemy jako niepełnosprawni.
Los nie da nam takimi być, włoży nam w rękę cudzą dłoń i zażąda, by się na niej wesprzeć. Zaszantażuje nas, że jeśli nie ona, to nie przetrwamy. Chwycimy ją i od tej pory nauczymy się bliskości. Z przeszkadzaniem innym, z byciem ciężarem, z zabieraniem czasu.
Podobno niepełnosprawni są samotni? Nieprawda! Samotni nie przetrwaliby!
Jak myślisz – co siódmy – jest wybrany czy skazany, bliski czy samotny....?
Czy sześciu potrzebuje siódmego?
Czy siódmy potrzebuje sześciu?
Michał Szalast
*¹ Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) osoba niepełnosprawna to taka, która nie może samodzielnie, częściowo lub całkowicie zapewnić sobie możliwości normalnego życia indywidualnego i społecznego na skutek wrodzonego lub nabytego upośledzenia sprawności fizycznej lub psychicznej [żródło: Wikipedia].
Krzysztof Gołuch przypomina, że „co siódmy obywatel Polski jest osobą niepełnosprawną”.
Obecnie bardzo wzrosła wiedza medyczna i świadomość kobiet w dziedzinie unikania czynników kancerogennych w okresie ciąży, obecność rodziny w czasie porodu wymusiła poprawę opieki okołoporodowej, obowiązkowe szczepienia wyeliminowały takie choroby jak polio, a ofiary wypadków mają znacznie większe szanse na powrót do pełnej sprawności. A jednak nie usunęło to zjawiska niepełnosprawności: nadal nie potrafimy ustrzec dzieci przed chorobami genetycznymi, neonatologia ratując coraz mniejsze wcześniaki podejmuje ryzyko ciężkich chorób, które mogą być ich udziałem, coraz więcej osób ulega ciężkim wypadkom komunikacyjnym lub uprawiając sporty ekstremalne.
Chociaż na co dzień o tym nie myślimy, każdy z nas może stać się niepełnosprawnym. Wygląda na to, że niepełnosprawność jest częścią naszego losu jako gatunku, naszego ludzkiego doświadczania siebie i innych.
Krzysztof Gołuch w zwraca uwagę odbiorcy swojej fotografii, aby nie postrzegał innych ludzi poprzez ich ograniczenia, lecz poprzez ich potencjał, sfery życia, w których się realizują. Dynamika istnienia, z którą przyszliśmy na świat dąży do spełnienia na różne sposoby; nie mogąc płynąć we wszystkich kierunkach wybiera te, które są dla niej możliwe i kompensuje braki. Artysta na zdjęciach z cyklów „Olimpijczycy” i „Rugbyści” ukazuje ludzi z ograniczeniami ruchowymi uprawiających sport, który daje im radość zwycięstwa, smutek porażki, poczucie mocy pokonywania siebie – czyli to wszystko, co pełnosprawnym sportowcom. W cyklu „W pracy” poznajemy osoby, dla których przełamywaniem niepełnosprawności jest podejmowanie pracy zawodowej wraz z jej wymogami, ale i gratyfikacją społeczną i psychologiczną. Z kolei w cyklu „Przełamując stereotypy” Gołuch przedstawia bardziej intymną stronę życia ludzi niepełnosprawnych: spotkania z przyjaciółmi, przygotowania do wspólnych występów artystycznych, codzienność osób poruszających się na wózkach inwalidzkich żyjących w małżeństwie i wychowujących dzieci. Oglądając te zdjęcia mamy wrażenie, że artysta nie podpatruje swoich modeli, ale bardzo asertywnie towarzyszy im w różnych sytuacjach życiowych. Wyczuwamy szacunek, jakim obdarza człowieka, zachowując jego intymność i prawo do przedstawiania swojego wizerunku w korzystny sposób. Dlatego ujęcia często pokazują bohatera od tyłu, z boku, nie naruszając jego prywatności, a jednocześnie zarysowując sytuację, w której się znalazł i w której aktywnie żyje. Doskonałe kadrowanie i umiejętne operowanie zastanym światłem nie służy jałowej estetyzacji, lecz ukazuje wewnętrzne piękno ludzkiej egzystencji, nawet naznaczonej trudnościami.
Małgorzata Malinowska-Klimek
(Tekst po raz pierwszy opublikowany w katalogu wystawy Krzysztofa Gołucha „W stronę człowieka” w Galerii Extravagance w Sosnowieckim Centrum Sztuki - Zamek Sielecki, styczeń - marzec 2016).
Krzysztof Gołuch - urodzony w Rudzie Śląskiej. Mieszka i pracuje w Knurowie. Absolwent Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach - Wydziału Pedagogiki i Psychologii, Akademii Humanistyczno-Technicznej w Bielsku Białej oraz Uniwersytetu Śląskiego Instytutu Twórczej Fotografii w Opawie (Czechy).
Obecnie student studiów doktoranckich na tejże uczelni. Nagrodzony „Laurem Knurowa ” w 2009 roku. Dwukrotny stypendysta Marszałka Województwa Śląskiego w dziedzinie kultury w latach: 2008 i 2014. Członek Związku Polskich Artystów Fotografików. Laureat wielu konkursów fotograficznych w kraju
i za granicą. Zajmuje się fotografią dokumentalną i reportażową, której głównym tematem jest człowiek.