Wystawa „Nowe horyzonty w nowych mediach – zjawiska sztuki polskiej w latach 1945-1981”
Pawilon Czterech Kopuł., Muzeum Sztuki Współczesnej, Oddział MN we Wrocławiu, ul. Wystawowa 1
Otwarcie w sobotę 3 czerwca o godz. 17:00, ekspozycja do 6 sierpnia 2017
Kurator: Adam Sobota
Wystawa dotyczy okresu, gdy coraz szerzej wykorzystywano nowe media (fotografia, film wideo)
w sztukach wizualnych. Wymuszało to rewizję kryteriów estetycznych i ustanawiało nowe relacje sztuki z kulturą popularną oraz środkami masowej komunikacji. Istotnym problemem było to, że po II wojnie światowej Polsce został narzucony totalitarny ustrój, tak więc wszelkie innowacje w kulturze miały za przeciwnika nie tylko tradycjonalistów, ale i komunistycznych doktrynerów. Wiele nowatorskich propozycji, które nawiązywały do przedwojennej sztuki awangardowej, pojawiło się na wystawach w 1948 r. Przełomowa była 2 połowa lat 50., gdy w fotografii objawiły się strategie neorealizmu, humanizmu, czy nurtu „fotografii subiektywnej”. Reakcją na pompatyczny schematyzm „socrealizmu” były fotografie i filmy ukazujące ciemniejsze strony życia codziennego oraz moda na abstrakcję. W kolejnych dekadach oficjalnej propagandzie także przeciwstawiali się autorzy dzieł realistycznie opisujących kraj i społeczeństwo. Z drugiej strony do zmiany sytuacji przyczyniali się niezależni artyści, dla których warunkiem demokratyzacji kultury było poszerzanie pojęcia sztuki oraz analizowanie form przekazów medialnych.
W latach 60. polscy artyści coraz częściej wypowiadali się poprzez formy instalacji i happeningów, gdzie w coraz większym stopniu wykorzystywano nowe media. Przełomowe znaczenie miały zbiorowe wystawy Fotografia subiektywna (1968) i Fotografowie poszukujący (1971), gdzie pokazano cały wachlarz kreatywnych zastosowań fotografii. W tym kierunku po 1970 r. podążało wielu artystów, grup, niezależnych galerii i środowisk preferujących postkonceptualny nurt sztuki. Po 1975 r, alternatywą dla idei sztuki konceptualnej był tzw. kontekstualizm, również wykorzystujący nowe media. W fotografii bardzo prężny był wówczas nurt tzw. fotografii ekspansywnej, czyli działań poza galeriami, w przestrzeni publicznej, zaskakujących formą i rozwijających się w czasie, stosownie do warunków i reakcji odbiorców.
Sytuacja ta wytworzyła trwałe podstawy dla rozwoju sztuki alternatywnej w Polsce, także po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 r., i w znacznej mierze określiła kształt polskiej sztuki w latach 80. Dopiero upadek systemu komunistycznego we Wschodniej Europie po 1989 r. zmienił zasadniczo warunki funkcjonowania polskiej sztuki, nie przekreślając jednak znaczenia jej dorobku w minionych dekadach. Wystawa ukazuje prace najważniejszych twórców i główne tendencje w sztuce nowych mediów w tym czasie. Z tej okazji ukazała się też na ten temat obszerna publikacja, autorstwa Adama Soboty.
Więcej o wystawie na stronie Pawilonu Czterech Kopuł
oraz na stronie Magazynu Polskiego Portalu Kultury O.pl
Wystawa odbywa się w ramach obchodów Roku Awangardy w Polsce.