Dolnośląskie Centrum Fotografii „Domek Romański”, pl. bpa Nankiera 8, Wrocław
Galeria Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu.
Wernisaż w czwartek 6 czerwca o godz. 17:00, ekspozycja do 24 lipca 2013
Kierownik DCF: Jan Bortkiewicz. Kurator wystawy: Cezary Pieczyński.

Twórczość poznańskiego fotografa - Bronisława Schlabsa (1920−2009) - zajmuje znaczące miejsce w historii polskiej fotografii, przy czym pod soczewką badaczy znajdują się przede wszystkim abstrakcyjne fotogramy, powstające w latach 1958-1961. Prace te pokazywane, obok fotografii Zdzisława Beksińskiego i Jerzego Lewczyńskiego, na słynnej wystawie „Pokaz zamknięty” w 1959 roku (nazwanej przez Alfreda Ligockiego pokazem „Antyfotografii”), spotykały się również z zainteresowaniem na scenie międzynarodowej, m.in. przedstawiciela niemieckiej fotografii subiektywnej - Otto Steinerta; natomiast w 1960 roku zostały pokazane na słynnej wystawie „The Sense of Abstraction in Contemporary Photography”  w Museum of Modern Art w Nowym Jorku. Ekspozycja pozwoli na przyjrzenie się pracom artysty, powstającym przed fotogramami, w pierwszych latach fotograficznej twórczości. Choć w okresie tym Schlabs, podobnie jak wielu polskich fotografów, realizował program socrealizmu, nawiązując również do popularnej nadal wówczas estetyki piktorializmu, jednocześnie wykonywał fotografie o widocznej reminiscencji międzywojennej awangardy. Właśnie te ostatnie, w znakomitej większości nigdy nie prezentowane prace (pierwszy raz eksponowane były w 2011 r. w Galerii Piekary), zostaną wydobyte z cienia rzucanego przez fotogramy na całe oeuvre artysty. Prezentowane fotografie ukazują wachlarz różnorakich poszukiwań Schlabsa, w których autor nawiązuje do tradycji awangardowej, zwłaszcza zaś do niemieckiej szkoły Bauhausu i wywodzącego się z niej nurtu Neue Sehen. Równocześnie jednak odnajdujemy w nich nieliczne ślady fascynacji Nową Rzeczowością, czy wreszcie eksperymenty zbliżone do estetyki fotografii subiektywnej. Do najbardziej interesujących należą z pewnością liczne, nieznane dotąd szerszej publiczności dyptyki, łączące odbitkę pozytywową i negatywową. Ostatnią grupę prac tworzą makrofotografie, w których fotografowana rzeczywistość zostaje wyabstrahowana z kontekstu i staje się abstrakcyjną kompozycją. Te nawiązujące do twórczości Aarona Siskinda zdjęcia, stanowią już preludium do szeroko znanych fotogramów.

Bronisław Schlabs urodził się 14 sierpnia 1920 roku w Poznaniu. Z wykształcenia był inżynierem budownictwa, z powołania malarzem, fotografem, organizatorem wystaw. W 1953 r., gdy miał 33 lata rozpoczął swoją działalność fotograficzną. W tym samym roku wstąpił do Poznańskiego Towarzystwa Fotograficznego. Na początku swojej drogi artystycznej tworzył fotografie w konwencji socrealizmu, nawiązywał także do estetyki piktorializmu oraz robił zdjęcia dokumentalne. Z czasem zaczął odbiegać od głównych nurtów fotograficznych w stronę subiektywizmu (miał kontakt z Otto Steinertem, teoretykiem tego nurtu w Niemczech). W 1956 roku zaczął tworzyć abstrakcyjne fotografie, których punktem wyjścia była natura i elementy architektoniczne. Fotografia stała się medium do tworzenia własnych subiektywnych światów – do kreowania obrazów, a nie odtwarzania rzeczywistości. Istotną datą w twórczości Bronisława Schlabsa był rok 1957, kiedy zorganizował w Galerii Poznańskiego Towarzystwa Fotograficznego międzynarodową wystawę Krok w nowoczesność. Podczas wystawy poznał Zdzisława Beksińskiego i Jerzego Lewczyńskiego, z którymi przez najbliższe lata działał w nieformalnej grupie artystycznej. Skupiała się ona na poszukiwaniu nowych środków wyrazu w fotografii, odchodząc od jej walorów dokumentalnych. Artyści swoją twórczość zaprezentowali w 1958 roku w Galerii Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (razem z grupą „Podwórko” z Wrocławia) dokonując przewartościowania sztuki fotograficznej i wytyczając nowe drogi w polskiej fotografii powojennej. Kolejną ważną wystawą Schlabsa, Beksińskiego i Lewczyńskiego był „Pokaz zamknięty” w klubie Polskiego Towarzystwa Fotograficznego w Gliwicach (1959 r.), który przez jednego z krytyków został nazwany Antyfotografią. W 1958 roku Bronisław Schlabs odkrył nowy sposób kreacji swoich artystycznych światów. Odłożył aparat fotograficzny i zaczął tworzyć obrazy bezpośrednio na błonie lub na negatywie szklanej kliszy, poprzez wydrapywanie, nadpalanie, malowanie, rysownie. Kolejnym etapem twórczości było tworzenie obrazów strukturalnych, w kreacji których wykorzystywał niekonwencjonalne materiały: papę, farby nitro, druty, kawałki blachy, masę kablową.
Pod koniec lat 50-tych i na początku 60-tych brał udział w prestiżowych wystawach za granicą: w 1958 roku (jako jedyny Polak) w "Subjective Fotografie" w Essen (wystawie zorganizowanej przez Otto Steinerta),       a w 1960 roku w "The Sense of Abstraction In Contemporary Photography" w MOMA w Nowym Jorku (wystawa zorganizowana przez Edwarda Steichena). Jego zdjęcia, wystawione były tam obok prac Man Ray’a i Laszlo Moholy-Nagy’a – najwybitniejszych przedstawicieli fotografii awangardowej. W 1961 roku Schlabs brał udział w ostatniej wspólnej wystawie ze Z. Beksińskim i J. Lewczyńskim, w Deutsche Gesselschaft für Photografie w Kolonii. W latach 1962-1974 Bronisław Schlabs, po śmierci żony, zawiesza działalność artystyczną. W roku 1975 Schlabs wrócił do fotografii cyklem „Akcja dzieło". Stosował technikę łączącą fotografię z malarstwem. Mimo iż zajmował się wówczas sztuką przedstawiającą (zaczął tworzyć portrety), widoczne były reminiscencje jego dawnych poszukiwań twórczych. W 1987 roku powstał pierwszy cykl foto-obrazów, w których B. Schlabs we właściwy tylko sobie sposób połączył malarstwo z fotografią, do połowy lat 90. powstało kilkanaście takich cykli, m.in. Wizerunki, Wspomnienie lata, Wieczny sen, Najskromniejsze epitafium. Prace artysty znajdują się w zbiorach MOMA w Nowym Jorku, Muzeum im. Puszkina w Moskwie, Folkwang Museum w Essen, Muzeum Narodowego w Pradze, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowego w Warszawie. Bronisław Schlabs zmarł 5 sierpnia 2009 r. w wieku 89 lat. Został pochowany na Cmentarzu Junikowskim w Poznaniu.