Miejska Galeria Sztuki, Al. Najświętszej Maryi Panny 64, Częstochowa
Wernisaż w niedzielę 23 września o godz. 16:00, ekspozycja do 28 października 2018
Kuratorki: Danuta Kowalik–Dura, Ada Grzelewska – Muzeum Śląskie
Kuratorka ze strony Miejskiej Galerii Sztuki w Częstochowie: dr Barbara Major
Beksiński – Lewczyński. Dopełnienie konieczne
Wspólny pokaz fotografii Jerzego Lewczyńskiego i Zdzisława Beksińskiego wyeksponowanych w jednej przestrzeni stwarza niecodzienną okazję do ekspresji eksperymentu fotograficznego który zaistniał na przełomie lat 50/60. XX w i de facto zmienił pozycję polskiej fotografii jako samodzielnej dyscypliny sztuki.
Twórczość fotograficzna Zdzisław Beksińskiego przypadająca na przełom lat 50. i 60. XX w. to okres bliskiej współpracy z Jerzym Lewczyńskim, fotografikiem uważanym za jednego z najważniejszych postaci w historii powojennej fotografiki polskiej. Wspólny pokaz wybranych prac ich autorstwa jest swego rodzaju dopełnieniem koniecznym ich biografii twórczych i ukazuje charakter ich wzajemnych relacji i wpływów.
W 1958 roku zawiązuje się nieformalna grupa twórcza – Jerzy Lewczyński, Zdzisław Beksiński, Bronisław Schlabs. Poszukują drogi, która zmieni myślenie o możliwościach medium fotograficznego w powojennej Polsce, jako pełnowartościowej sztuce. Wystawy odbywają się w Warszawie i Gliwicach. Przełomową okazuje się ekspozycja Pokaz zamknięty z 1959 roku. Autorzy zaprezentowali nowatorskie sposoby obrazowania uzyskiwane poprzez budowanie obrazów z fragmentów fotografowanej materii, montażu, wprowadzeniu rękopisów. Ważnym, niespotykanym dotąd w fotografice polskiej, okazał się mechanizm zestawiania obrazów w cykle, bliski budowaniu wypowiedzi analogicznie do sekwencji filmowej.
Sama krytyka odrzuciła eksperyment nazywając go anty-fotografią. Jednak ich wspólne doświadczenia zaowocowały współpracą z Otto Stainertem, autorem koncepcji fotografii subiektywnej, której idea sprowadza się do autoekspresji przekraczającej praktykę samej rejestracji rzeczywistości.
Z czasem eksperymentatorzy rozeszli się w poszukiwaniu własnych dróg. W kolejnych latach Jerzy Lewczyński dał się poznać jako zwolennik eksperymentu formalnego, nie tylko korzystający z awangardowego rodowodu, ale także inspiracji włoskim neorealizmem, filmem fabularnym oraz codziennością widzianą z zaskakujących perspektyw.
Od lat 60. XX w. autor rozwijał własną strategię twórczą nazwaną – archeologią fotografii – polegającą na wykorzystaniu fotografii innych autorów, reprodukcji, znalezionych w dziwnych okolicznościach anonimowych zdjęć lub negatywów. Tworzył opatrzone komentarzami zestawy, które dawały nowe możliwość wypowiedzi anonimowym postaciom, zapomnianym zdarzeniom, wyblakłym pamiątkom.
Jerzy Lewczyński zajmował się także historią fotografii i krytyką.
W jednym z ostatnich wywiadów powiedział: „Zamieniłem życie na fotografię”.
Pokazem Dopełnienie konieczne inaugurujemy prezentację dorobku Jerzego Lewczyńskiego, pozyskanego zgodnie z wolą fotografika do kolekcji Muzeum Śląskiego.
Kuratorki: Danuta Kowalik–Dura, Ada Grzelewska – Muzeum Śląskie