Fort 52, 1/2 Sidzina, ul. Kozienicka 33, Kraków
Organizator: Fort Sztuki (i) Życia
Współfinansowanie: Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego Miasta Krakowa
Wernisaż w piątek 10 listopada o godz. 18:00, ekspozycja do 15 grudnia 2023
Portret, czyli akt nieinterwencji
Najtrudniejszą rzeczą w fotografii jest portret.
Musisz wejść z aparatem między skórę a koszulę fotografowanej osoby.
Henri Cartier-Bresson
Choć Francuz Henri Cartier Bresson, jeden z najwybitniejszych fotografów na świecie, jest nazywany „ojcem” fotografii reportażowej i ulicznej, to właśnie jego słowa wydały mi się najbardziej odpowiednie jako motto portretowej twórczości Dany Węgiel.
W pierwszej chwili mogą wydać się zbyt drapieżne, ale wtedy warto przypomnieć kolejną wypowiedź HCB: Trzeba włożyć aksamitne rękawiczki i być czujnym… wstrzymać oddech i uruchomić wszystkie zdolności w obliczu ulotnej rzeczywistości.
Danuta Węgiel od lat portretuje ludzi kultury, w tym najważniejsze postaci polskiej literatury.
Przed jej obiektywem stanęli między innymi: Stanisław Lem, Olga Tokarczuk, Jerzy Pilch oraz Andrzej Stasiuk. Szczególne miejsce w sercu i kadrze artystki zajmują poeci, z wieloma była i jest zaprzyjaźniona, jak z Ewą Lipską, co widać zwłaszcza w cyklu „Na styku” zamieszczonym w tomie próz poetyckich Ewy Lipskiej „Pęknięte oko czasu”. Część portretowanych odeszło już do lepszego świata: Julia Hartwig, Tadeusz Różewicz, czy Nobliści: Wisława Szymborska i Czesław Miłosz, jednak pozostają w naszej świadomości właśnie tacy, jak na zdjęciach Dany.
Dyskretna intymność jej czarno-białych kadrów sprawia, że przez moment możemy niemal dotknąć ulotności życia i sekretu poezji, zadumać się na chwilę, ale i serdecznie uśmiechnąć. Najwyraźniej poczucie humoru artystki udziela się bohaterom jej fotografii: Marcinowi Świetlickiemu, Janowi Peszkowi czy Leszkowi Sobockiemu. Zgodnie zdają się mówić: traktujmy rzeczywistość z niezbędnym do życia przymrużeniem oka.
W portfolio artystki znajdują się również postaci związane z „Tygodnikiem Powszechnym”, z którym współpracuje od lat 90. XX wieku: dziennikarze, krytycy sztuki i literatury; portrety Jerzego Turowicza są bardzo często publikowane w materiałach prasowych, na plakatach i okładkach książek (m.in. Znaku i Wydawnictwa Literackiego).
Fotografie Dany Węgiel wzbudzają sympatię do ich bohaterów. I chyba to właśnie sprawia, że „się podobają” – są cenione zarówno przez oglądających jak i przez portretowane postaci. Taka jednomyślność nie jest regułą. Bywa możliwa wtedy, gdy fotograf patrzy na świat nie tylko otwartym okiem, ale i sercem. I gdy traktuje fotografowanie jako akt nieinterwencji (Susan Sontag), jedynie ocierający się o rzeczywistość (Roland Barthes).
Maja Herzog
Danuta Węgiel
Artysta fotografik i kuratorka. Absolwentka religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1993 – 2012 współpracowniczka „Tygodnika Powszechnego”. Od 2012 roku związana z agencją prasową Fotonova. Zajmuje się fotografią portretową oraz fotografią kreacyjną. Autorka około 20 wystaw indywidualnych i uczestniczka ponad 30 wystaw zbiorowych. Od 2012 jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików, od 2023 roku Prezes Okręgu Krakowskiego ZPAF. Od 2019 roku kuratorka kilkunastu wystaw i współkuratorka Galerii ZPAF w Krakowie.
Wykładowca fotografii prasowej Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.
Wernisaż wystawy i fragmenty ekspozycji...