Stara Galeria Związku Polskich Artystów Fotografików, Plac Zamkowy 8, Warszawa
Wernisaż odbędzie się w środę 9 listopada o godz. 19:30, ekspozycja do 30 listopada 2022
Kuratorzy wystawy: Jolanta Rycerska, Robert Andre
Podczas wystawy wyeksponowane zostaną unikatowe prace z lat 1918–1919 (fotodokument z czasów I wojny światowej) oraz 1920–1956 (działalność artystyczna w technice fotografii bromowej oraz gumy dwuchromianowej) oraz zaprezentowane zostanie dwutomowe wydawnictwo:
Notatki jeńca 1917–1918 (tom 1) i Fotografie 1918–1919 (tom 2).
Opracowanie i redakcja publikacji: Monika Piotrowska, Robert Andre.
Tadeusz Cyprian to wyjątkowa postać – autor tekstów, prawnik i fotograf, niestety poza wąskim gronem historyków fotografii i prawa został niemal zapomniany, a jego podwójne dzieło z końca I wojny światowej – pisarskie i fotograficzne – nigdy nie zostało opublikowane. Sytuacja zdumiewa, ponieważ w 1945 roku reprezentował Polskę w UN War Crime Commission i na procesie norymberskim. Z końcem II wojny światowej stał się, przynajmniej w Europie, jednym z najbardziej znanych polskich prawników, wkrótce z tytułem profesora. Zaś w dziedzinie fotografii już w latach dwudziestych XX w. funkcjonował jako drugi, równolegle do Jana Bułhaka, autorytet i publicysta w Polsce. Po 1945 roku wydał kultowy podręcznik „Fotografia. Technika i technologia” (11 edycji). Jako jeden z pierwszych otrzymał godność członka honorowego Związku Polskich Artystów Fotografików. Był w gronie założycieli i jednym z największych autorytetów tego stowarzyszenia.
Kliknij w obrazek powyżej by zapoznać się / pobrać fragment tekstu autorstwa Adama Soboty z katalogu...
Tom pierwszy - "Notatki jeńca 1917–1918" to rewelacyjny dokument fotograficzny. Osiemnastoletni autor zaraz po maturze ląduje w ogniu I wojny światowej – trafia na szkolenie, front włoski i kolejne włoskie obozy jenieckie. Jego świat wywraca się do góry nogami. A on pisze o tym na bieżąco – fantastycznie, z nerwem, dowcipem albo rozpaczą i wciąga nas do swego świata brawurowo. Kiedy Wielka Wojna się kończy, Cyprian opuszcza włoski obóz jeniecki jako rekrut - wstępuje do tzw. Błękitnej Armii gen. Hallera.
Tom drugi - "Fotografie 1918–1919" to kontynuacja „Notatek” - wojna się kończy i Cyprian jako rekrut
w tzw. Błękitnej Armii gen. Hallera opuszcza obóz i opowiada dalej – teraz poprzez fotografie. Robi z nich reportaż o drodze nowych hallerczyków z Włoch do Francji, o przygodzie, szkoleniach, zwykłej codzienności w Armii Polskiej i to głównie w nieznanych dotąd ośrodkach w Bretanii. Zdjęcia są absolutnie unikalne.
---
Notatki Tadeusza Cypriana znajdują się w 6 zeszytach, od 30 lat znajdują się oddziale Archiwum PAN w Poznaniu. 133 negatywy zdjęć z lat 1917-19, darowane w 1979 roku przez córkę autora Ewę Wiśniewską Kolskiemu Klubowi Fotograficznemu FAKT, są częścią zbiorów Muzeum Technik Ceramicznych w Kole.
Zaprezentowane na wystawie oryginalne odbitki z lat 1920–56 pochodzą z zasobów Fototeki ZPAF, obejmują prace w głównej mierze reprezentujące nurt piktorializmu. Są to wystawowe fotografie bromowe oraz gumy dwuchromianowe, przedstawiające typowe dla artysty motywy: portrety, przyrodę, pejzaże miast i wsi czy abstrakcyjne formy roślinne.
Wydarzenie zorganizowane z okazji jubileuszu 75-lecia istnienia Związku Polskich Artystów Fotografików.
W tym roku mija siedemdziesiąt pięć lat od momentu powstania Związku Polskich Artystów Fotografików, organizacji zrzeszającej najwybitniejszych fotografów z całego kraju. Geneza powstania stowarzyszenia jest bardzo ciekawa, gdyż powstało ono z oddolnej inicjatywy grupy fotografów – amatorów, silnie zangażowanych w swoją pasję, pragnących wspólnie prezentować i propagować tworzone dzieła. Pierwsze próby stworzenia elitarnej organizacji skupiającej najwybitniejszych polskich fotografów miały miejsce jeszcze przed II wojną światową. W 1929 roku powołano niezwykle prestiżowy Fotoklub Polski, który do czasów wojny zrzeszał aż siedemdziesięciu wybitnych artystów. Jego struktura prawna dawała członkom jedynie status amatorów i miłośników fotografii, dlatego po wojnie, w 1947 roku, w jego miejsce powołano związek o charakterze twórczo – zawodowym, którego kontynuacją jest dzisiejszy ZPAF. Grupa jego założycieli to wybitne nazwiska, takie jak: Jan Bułhak, Tadeusz Cyprian, Marian Dederko, Benedykt Dorys, Edward Hartwig, Kazimierz Lelewicz, Janina Mierzecka czy Jan Sunderland.
Obecność i charyzma tak wyjątkowych osobowości przyciągała kolejnych twórców, dzięki czemu grono związku szybko rosło. W ciągu kilkunastu lat funkcjonowania struktura organizacji objęła wszystkie największe miasta, a coraz liczniejsi zrzeszeni członkowie pochodzą z całej Polski.
Obecnie, obok historycznej siedziby na warszawskiej starówce, funkcjonuje również trzynaście lokalnych okręgów ZPAF z siedzibami w największych miastach, m.in.: w Poznaniu, Wrocławiu, Katowicach, Kielcach, Łodzi czy Gdańsku. Przez minione 75 lat łączna liczba zrzeszonych twórców przekroczyła tysiąc trzysta osób, aktualnie, w roku 2022 jest ich ponad siedmiuset, co czyni tę organizację najliczniejszą reprezentacją środowiska fotograficznego w Polsce. W domenie jej działań leży promocja fotografii, prowadzenie galerii oraz szeroko rozumiana edukacja fotograficzna w prestiżowym Studium Fotografii ZPAF i innych formach edukacyjnych.
Sprzedaż wysyłkową wydawnictwa prowadzi: PRESILO STUDIO, Koło, ul. Przemysłowa 21 www.presilo.pl, e-mail: bok@presilo.pl, tel. (63) 262 63 42