Tribute to Ewa and Wojtek
Muzeum Śremskie w Śremie, ul. Adama Mickiewicza 89
Wernisaż w sobotę 18 listopada o godz. 18:00, ekspozycja do 6 grudnia 2017
Wystawę przygotowałem w hołdzie Ewie Andrzejewskiej i Wojciechowi Zawadzkiemu, dwojgu wybitnym twórcom i animatorom życia fotograficznego, z którymi miałem zaszczyt wiele lat współpracować. Wojtek gościł w 1986 roku na IV Gnieźnieńskiej Dekadzie Fotografii. W utworzonej przeze mnie w początkach stycznia 1993 roku Galerii Fotografii pf w Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu, już 4 lutego odbył się wernisaż wystawy Ewy „Fotografie”. Jej świetliste, magiczne obrazy rozpoczęły 11. letni okres trwania fotografii srebrowej
w tej galerii. Tak zaczęło się nasze wspólne życie w fotografii i fotografią.
Ewa & Wojtek 1991, Fot. Maciej Hnatiuk
Przeczytałam gdzieś, że wrażliwego człowieka piękno natury, a drzew w szczególności nastraja smutno. Może dlatego, że kojarzymy je z przemijalnością? Naszą własną…
My ludzie jesteśmy jak drzewa. Istnieją między nami analogie i specyficzne więzi. Widzimy te same pory roku, przeżywamy zmienne stany natury. Jak drzewa w lesie połączone sąsiedztwem, wsparciem gałęzi, bliskością korzeni my także żyjemy w zbiorowości. Drzewa biorą siłę z korzeni. Z nich idą kanały przepływu informacji, swoista wiedza o odległych światach i systemach nam nieznanych. My zapomnielismy o korzeniach. Utraciliśmy wiele z umiejętności badania subtelnych powiązań, obserwacji śladów. Coraz trudniej porozumiewamy się z naturą, nie czytamy jej znaków. Oddalamy się od drzew.
Być może podobne refleksje towarzyszyły Januszowi Nowackiemu kiedy zaczął tworzyć swój cykl fotograficzny pt. "Lustra pamięci". Widzimy tu drzewa w swoich naturalnych warunkach, wyrwane z korzeniami, okaleczone, upadłe lub zwalone, zniekształcone i chore, a niektóre rosłe i dorodne.
Artysta w poszczególne kadry wkomponowuje lustra, jak dyskretne protezy, w których pojawiają się fragmenty drzew, ale poprawione czy ulepszone, może bardziej dopowiedziane, piekniejsze, młodsze. Zatrzymane w kadrze jakby w swoim lepszym życiu. Tym dorodnym, autor dodaje fragmenty uległe destrukcji, jako być może zapowiedź schyłku ich świetności. Ten efekt zamiany pokazuje nieuchronność procesów przemijania drzew i nostalgię temu towarzyszącą. Jest ćwiczeniem pamięci, łagodzonej i wzmacnianej jednocześnie poprzez zapis zawarty w lustrach. Ich wpisanie w pejzaż odbywa się, z nielicznymi wyjątkami, bez zaburzania naturalnego środowiska drzew, z zachowaniem pewnego istniejącego porządku. Autor wie i czuje gdzie może te lustra postawić. Wtopione w zastany obraz / kadr, pozostają prawie niezauważalne, lecz dla wymowy tych fotografii mają znaczenie zasadnicze.
To one budują narrację.
Janusz Nowacki poświęca swoją uwagę wszystkim i każdemu drzewu z osobna. Niewątpliwie zna je doskonale, oglądał te miejsca wielokrotnie i są mu one bliskie. Był uważnym obserwatorem ich życia. Te fotografie, posługujac się tezą Rolanda Barthesa, są nie tylko dowodami na istnienie świata, wielkiej wrażliwości Autora i nośnikami pamięci, ale tworzą opowieści. Każde drzewo ma tu swoją opowieść. Jak człowiek.
Janina Hobgarska
Janusz Nowacki
Poznaniak, fotograf, płetwonurek, animator kultury, kurator wystaw fotograficznych w Polsce, Czechach, Niemczech i Francji. Członek Związku Polskich Artystów Fotografików, (od roku 2007 członek honorowy).
Debiutował w 1964 roku, początkowo skupiał się na fotografii portretowej muzyków jazzowych.
W latach 1973-1992 pracował w poznańskim Pałacu Kultury – animował życie fotograficzne w Wielkopolsce poprzez realizację autorskiego programu Warsztatów Fotograficznych, sytuujących się w nurcie „fotografii poza galerią”, który promował fotografię dokumentalną.
Od połowy lat 80. swoje zainteresowanie związał z fotografią pejzażową, szczególnie o tematyce tatrzańskiej. Założył autorską Galerię Fotografii pf w Centrum Kultury Zamek w Poznaniu, którą kierował w latach 1993-2004, realizując 145 wystaw. Inicjator obchodów 100-lecia zorganizowanego życia fotograficznego w Poznaniu. Autor licznych wystaw indywidulanych i uczestnik zbiorowych oraz książek fotograficznych: Razem ’81 (2011), Twarze Jazzu (2012), Pejzaże z drogi do ciszy (2015), Lustra pamięci (2015). Jego fotografie zamieszczono w książkach poetyckich: Tadeusza Żukowskiego Elegia zimowa (1994) i Biały kamyk (1998), Romana Bąka Miejsca dróg i przepraw (2005).
Otrzymał m. in. : Medal Kuratorium Oświaty i Wychowania w Poznaniu, Nagrodę im. Waldemara Kućko Wojewody Gorzowskiego, Nagrodę Artystyczną Miasta Poznania, Nagrodę Artystyczną Marszałka Województwa Wielkopolskiego, Odznakę Honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.