Galeria Fotografii B&B z siedzibą w Miejskim Domu Kultury Włókniarzy, ul. 1 Maja 12, Bielsko-Biała
Wernisaż i spotkanie z autorem w piątek 10 kwietnia o godz. 18:00, ekspozycja do 5 maja 2015
Kuratorzy Galerii: Inez i Andrzej Baturo [244 wystawa]
Patronat: Fundacja Centrum Fotografii, OG ZPAF, Artinfo.pl, FotografiaKolekcjonerska.pl
Michał Cała urodził się w 1948 roku w Toruniu. Jest absolwentem Politechniki Warszawskiej.
Po studiach osiadł w Tychach, obecnie mieszka w Bielsku-Białej. Od roku 1983 jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików w Okręgu Śląskim. Od 40 lat dokumentuje różne przestrzenie Śląska, nieustannie znajdując w jego klimatach inspiracje i atmosferę dla swoich zdjęć. W pierwszym okresie fascynował go głównie krajobraz Górnego i Dolnego Śląska. W efekcie czego w latach 1978–1992 powstał cykl czarno-białych fotografii „Śląsk”, wydany również w postaci albumu. Fotografie Michała Cały wykraczają poza ramy dokumentalnej rejestracji, egzemplifikują narracyjny charakter jego wypowiedzi. Autor buduje fotograficzne eseje obrazujące tradycyjne struktury regionu jak i zjawiska w jego współczesnej transformacji przestrzenno-urbanistycznej i społecznej.
Jubileuszowa wystawa „Metropolia” jest nowym projektem autora.
Realizował go na terenie wybranych miast Górnego Śląska i Zagłębia w latach 2004–2012.
Pomysł na ten projekt powstał w wyniku obserwacji, że wraz z likwidacją przestarzałego przemysłu po roku 1989, miasta Śląska i Zagłębia tracą swój industrialny charakter i upodobniają się do innych wielkich miast (nie tracąc jednak swojego indywidualnego charakteru). Zdjęcia mają pokazywać współczesny wygląd centrów miast, starych i nowych dzielnic, ulic, podwórek, obiektów przemysłowych, dworców kolejowych, przystanków, witryn sklepowych, a także przejawy życia codziennego. Oprócz niewątpliwego postępu i wzrostu bogactwa tych miast (nowe obiekty, osiedla apartamentów, galerie handlowe, arterie komunikacyjne), daje się zauważyć ubożenie starych dzielnic, a nawet centrów miejskich. W krajobrazie większości ulic dominują sklepy z tanią odzieżą i punkty udzielające małych kredytów, tzw. chwilówek; są też całonocne sklepy z alkoholem (zdjęcia pt. „Delikatesy całonocne”, „Terapia”). Tak więc obok nowych, bogatych dzielnic i galerii handlowych tworzą się getta biedy. Praca ta (rozpoczęta w 2004 r.) jest planowana na wiele lat, lecz w pierwszej fazie skupiona jest przede wszystkim na starych dzielnicach, ponieważ rozbiórki i remonty wprowadzają nieodwracalne zmiany w tkance miejskiej.
Michał Cała na dziesiątkach barwnych fotografii uwiecznił najstarsze fragmenty architektoniczne miejscowości, uznając, że ich przeobrażenia następują najszybciej, zanikają, tracą swój charakter. Kolejno ukazał wypełniające te dawne przestrzenie nowe struktury ze śladami wkraczającej zewsząd komercji, najbardziej widoczne na krzykliwych, dominujących reklamach, wyostrzających destrukcję fotografowanych miejsc podlegających przemianom. Autor zderzając różne elementy, koegzystujące w tej współcześnie niedookreślonej rzeczywistości, sytuuje w nich człowieka, ukazując jego egzystencję wpisaną w klimat zachodzących zmian.
Zadaje pytanie o kondycje społeczeństwa uwikłanego w dylemat trwania przy swoich dziedzicznych wartościach i nadążania za wkraczającymi przemianami, budującymi nową tożsamość. Pyta - w oparciu o jakie wartości? Co konstruuje charakter tych zmian, ujawnia ważką, socjologiczną wymowę swych refleksji? Stawia pytanie o mentalną i społeczną kondycję regionu i kierunek, w jakim zmierza jego transformacja. Zachowując właściwą dla swego warsztatu estetykę fotografii, elementy kompozycji budujące styl jego obrazów – wieloplanowość, świadomą deformację perspektywy, rytm, nakładanie różnych fragmentów przestrzeni – wprowadza nowy środek wyrazu, jakim jest kolor. Dynamizuje kompozycję, zawartą w wybranym kadrze, akcentuje pewne fragmenty lub je równoważ, pozbawiając obraz barwnego punktum, odnosi się do walorów estetycznych prezentowanych miejsc czyniąc z nich samodzielną wartość.
Fotografie Michała Cały łączą cechy dokumentu z działaniami artystycznymi. Ich wymowa społeczna współgra z ich twórczym charakterem, co czyni z dorobku autora nieprzeciętne zjawisko we współczesnej polskiej fotografii.
Danuta Kowalik-Dura
Michał Cała jest laureatem wielu konkursów fotograficznych. Dwukrotnie otrzymał Grand Prix na Biennale Krajobrazu Polskiego w Kielcach w 1979 i w 1983 roku. W 2007 został zaliczony do stu najważniejszych polskich fotografów działających w ubiegłym stuleciu i wziął udział w wystawie pt. „Polska fotografia w XX wieku” – Warszawa, Wilno.
Jest autorem kilkunastu wystaw indywidualnych, prace opublikował w albumach autorskich, zbiorczych, almanachach, książkach i magazynach. Jego wystawa „Śląsk” była eksponowana w wielu galeriach w Polsce, m.in. w Katowicach (1984), w Warszawie (1986), w Krakowie (1986), a także w Muzeum Śląskim w Katowicach (2002), a w 2007 na 2. Foto Festival Mannheim Ludwigshafen Heidelberg. Zajął też I miejsce w konkursie Pilsner IPA 2007 w kategorii „Industrial”. W roku 2008 zdjęcia z cyklu „Śląsk” były prezentowane na Foto Festiwalu w Łodzi oraz wzięły udział w projekcie Behind Wall podczas festiwalu Noorderlicht w Holandii. W tym samym roku o autorze i o jego śląskich zdjęciach napisał brytyjski magazyn „Foto8” oraz „British Journal of Photography”. W 2009 roku prace Michała Cały prezentowano w postaci pokazu multimedialnego podczas „009 Night of the Museums, Fotografie Forum Frankfurt. Global Views: 20 international photographers, chosen by Celina Lunsford”. W tym samym roku odbyła się wystawa w Muzeum Śląskim w Katowicach oraz w Starej Galerii ZPAF w Warszawie „Michał Cała. 30 lat fotografii na Śląsku”. Autor jest również twórcą wystawy „Galicja”, a także ekspozycji „Paysages de Pologne” pokazanej w Galerie Contraste w Bordeaux w 1985 r.
Jego fotografie były publikowane min. w albumach: Antologia fotografii polskiej 1839–1989, Mistrzowie polskiego pejzażu, Polska fotografia w XX wieku. W 2013 roku obchodził 40-lecie pracy twórczej. Zaakcentował ten jubileusz premierowym pokazem prac z nowego cyklu „Metropolia” w Muzeum Śląskim.