Przebudowana siedziba przy ul. Rakowieckiej 22A Muzeum Historii Fotografii w Krakowie
sobota 4 – niedziela 5 grudnia 2021, od przedpołudnia po wieczór
Oprowadzania po wystawie, zwiedzanie obiektu, spotkania, debaty, publikacje…
4 grudnia otwarta została dla zwiedzających nowa siedziba główna Muzeum Fotografii w Krakowie. Po trwających niemal dwa lata pracach budowlanych, zabytkowy budynek dawnej Zbrojowni został dostosowany do potrzeb nowoczesnego muzeum. W weekend otwarcia przygotowano dla zwiedzających liczne atrakcje.
Weekend otwarcia MuFo Rakowicka, 4 – 5 grudnia 2021
Muzeum zaprasza do zwiedzania nowego budynku MuFo przy ulicy Rakowickiej 22A w Krakowie, do zobaczenia wystawy Tu zaszła zmiana (kurator Monika Kozień), udziału w programie debat i oprowadzań. Muzeum będzie czynne w sobotę i w niedzielę w godz. 11 – 19, zarówno zwiedzanie, jak i udział w wydarzeniach będą przez dwa dni bezpłatne!
Program debat Co robi kolekcję? oraz Co robi zdjęcie? zapowiada wystawę główną Muzeum Fotografii Co robi zdjęcie?, którą pokazana zostanie w nowej siedzibie w pierwszym kwartale 2022 roku.
Już teraz jednak warto ją zapowiedzieć.
4 grudnia, sobota
➤ Budynek MuFo Rakowicka
11:00 Wszystkie sekrety MuFo Rakowicka - oprowadzanie po budynku MuFo prowadzone przez
Dyrektora Marka Świcę oraz Zastępczynię Dyrektora Adriannę Gębalę-Pietras
➤ Oprowadzania po wystawie „Tu zaszła zmiana”
10:30 Zwiedzanie z przewodnikiem – oprowadzanie tłumaczone na PJM
12:00 O jakiej zmianie mowa? – opowiada kuratorka Monika Kozień
13:30 Spotkanie z artystą w przestrzeni wystawy - Szymon Rogiński
15:00 Zwiedzanie z przewodnikiem
16:30 oprowadzanie po wystawie z przewodnikiem - Anna Sidorska
➤ 18:00 Debata Co robi kolekcję? (debata będzie transmitowana online)
Moderator: Adam Mazur. Uczestnicy i uczestniczki: Kamila Bondar, Dominik Kuryłek, Wojciech Nowicki, Katarzyna Sagatowska.
5 grudnia, niedziela
➤ Budynek MuFo Rakowicka
11:00 Wszystkie sekrety MuFo Rakowicka – oprowadzanie po budynku MuFo prowadzone przez
Dyrektora Marka Świcę oraz Zastępczynię Dyrektora Adriannę Gębalę-Pietras
➤ Oprowadzania po wystawie „Tu zaszła zmiana”
10:30 Zwiedzanie z przewodnikiem
12:00 Spotkanie z artystką w przestrzeni wystawy - Zuzanna Janin
13:30 Zwiedzanie tematyczne z przewodniczką: Jak się zmienia miasto? – tłumaczone na PJM
15:00 Zwiedzanie z przewodnikiem
16:30 Zwiedzanie z przewodnikiem
➤ 18:00 Debata Co robi zdjęcie? Moderator: Łukasz Wojtusik.
Uczestnicy i uczestniczki: Rafał Milach, Michał Okoński, Karolina Sulej, Łukasz Zaremba.
➤ Wystawa „Tu zaszła zmiana”. Kuratorka: Monika Kozień. 4 grudnia 2021 – 24 kwietnia 2022
Na jakie sposoby w XXI wieku fotografia może funkcjonować jako medium artystyczne?
Wystawa Tu zaszła zmiana to przegląd różnych postaw współczesnych polskich artystek i artystów wobec fotografii, a wszystkie zaprezentowane na niej dzieła zostały pozyskane do Kolekcji Sztuki MuFo.
Fotografia pozwala przyglądać się zmieniającej rzeczywistości społecznej, wskazywać na problemy z mówieniem o historii, opowiadać o osobistych doświadczeniach. Fotografia tworzy światy, pozwala uniknąć zapomnienia, kreuje rzeczywistości cyfrowe, podlega manipulacjom i pozostaje prawdziwa.
Przy jej pomocy możemy mówić o przeszłości i przyszłości. Trudno wymienić jakąś dziedzinę życia, którą nie interesują się współczesne fotografki i fotografowie – właśnie dlatego Tu zaszła zmiana, wystawa inaugurująca działalność Muzeum Fotografii w Krakowie w nowej siedzibie prezentuje różne postawy, tematy i formy, które przybiera polska fotografia dziś.
Cezurą dla wystawy staje się rok 2000 – nowe millenium, w które Polacy wkraczają już w tym samym tempie co reszta Europy. Chociaż skutki transformacji ustrojowej są jeszcze widoczne, nowe technologie przyjmują się nad Wisłą nad wyraz szybko, a analogowe aparaty fotograficzne przestają być dla artystów jedynym wyborem. Przełom XX i XXI wieku to moment rozpowszechnienia cyfrowych obrazów wprowadzenia do świata obrazów nowych estetyk oraz pogłębia prymatu kultury wizualnej.
Tu zaszła zmiana pokazuje jednak nie tylko „nowe” obrazy, ale cały wachlarz postaw i problemów ważnych dla współczesnych artystów. Dlatego obok stworzonej przy pomocy skryptu cyfrowej rzeźby przedstawiającej Bryłę życiorysu Edwarda Krasińskiego Normana Leto, na wystawie znajdzie się także intymny, diarystyczny cykl I like you, I like you a lot Alicji Dobruckiej, powstały po śmierci brata artystki. Wystawa łączy fotografię wykorzystywaną do badania i tworzenia narracji o pamięci przy użyciu tradycyjnych technik, dwu- i trójwymiarowe obiekty kolażowe stworzone ze zdjęć, eksperymenty z kliszami fotograficznymi, zdjęcia cyfrowe i powstałe przy wykorzystaniu analogowych aparatów fotograficznych.
Kuratorka, Monika Kozień zwraca uwagę, że - wystawę Tu zaszła zmiana można traktować jako rodzaj kalejdoskopu pokazującego artystyczne reakcje i komentarze do kluczowych zjawisk współczesności. A jednocześnie pozwala zadawać pytania o przyszłość: Jaka będzie rzeczywistość po post-rzeczywistości? Czy jest coś dalej niż post? Artyści i artystki biorący udział w wystawie nie udzielają wyczerpujących odpowiedzi na te pytania, dzielą się jedynie swoimi przeczuciami.
Tu zaszła zmiana jest też najszerszym dotychczas prezentacją wyników nowej polityki kolekcjonowania Muzeum Fotografii w Krakowie, w ramach której w zbiorach muzeum została m.in. wyodrębniona Kolekcja Sztuki. W ostatnich latach, dzięki regularnemu pozyskiwaniu środków z programów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Gminy Miejskiej Kraków oraz depozytom i darom do zbiorów, w Muzeum Fotografii powstaje jedna z najbardziej kompleksowych kolekcji współczesnej fotografii w zbiorach publicznych.
Artyści i Artystki:
Bogusław Bachorczyk, Kuba Dąbrowski, Mikołaj Długosz, Alicja Dobrucka, Jan Dziaczkowski, Weronika Gęsicka, Maurycy Gomulicki, Nicolas Grospierre, Zuzanna Janin, Robert Kuśmirowski, Kobas Laksa, Norman Leto, Szymon Rogiński, Tomasz Saciłowski, Andrzej Tobis, Bartosz Wajer, Wojciech Wilczyk.
Projekt wystawy: Zbigniew Prokop / ChromaSync Sp. z o.o. Koordynatorka wystawy: Joanna Gorlach
Zakup dzieł prezentowanych na wystawie, poza pracą Zuzanny Janin (depozyt) oraz Normana Leto (dar), został sfinansowany w latach 2017–2020 ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Gminy Miejskiej Kraków.
➤ Nowe publikacje MuFo
Z okazji otwarcia nowej siedziby głównej, przygotowano też premierę dwóch nowych publikacji Muzeum Fotografii w Krakowie: katalogu Tu zaszła zmiana i albumu Plewiński. Reportaż.
Tu zaszła zmiana
Trudno wymienić jakąś dziedzinę życia, którą nie interesują się współczesne fotografki i fotografowie – właśnie dlatego „Tu zaszła zmiana„, prezentuje różne postawy, tematy i formy, które przybiera polska fotografia dziś. Cezurą dla wystawy jest początek XXI wieku, moment rozpowszechnienia fotografii cyfrowej i pojawienia się nowych języków i estetyk. Publikacja towarzysząca wystawie pod tym samym tytułem prezentuje prace polskich artystów i artystek, pozyskane do Kolekcji Sztuki Współczesnej MuFo: Bogusława Bachorczyka, Kuby Dąbrowskiego, Mikołaja Długosza, Alicji Dobruckiej, Jana Dziaczkowskiego, Weroniki Gęsickiej, Maurycego Gomulickiego, Nicolasa Grospierre’a, Zuzanny Janin, Roberta Kuśmirowskiego, Kobasa Laksy, Normana Leto, Szymona Rogińskiego, Tomasza Saciłowskiego, Andrzeja Tobisa, Bartosza Wajera i Wojciecha Wilczyka. Katalog uzupełniają zapisy rozmów z artystami przeprowadzonymi przez Monikę Kozień między lutym a czerwcem 2021 roku.
Język publikacji: polski, angielski. Koncepcja i redakcja: Monika Kozień. Rok wydania: 2021
Plewiński. Reportaż
Chociaż w powszechnej świadomości Plewiński funkcjonuje przede wszystkim jako fotograf z „Przekroju”, autor słynnych okładkowych zdjęć „kociaków”, efektownych dziewczyn, w jego ogromnym dorobku pojawia sie wiele innych wątków i tematów. W archiwum fotografa o tak imponującej i długiej drodze twórczej, łatwo się pogubić – wśród zdjęć trafiają się przecież ujęcia typowe, zrobione na zamówienie. By pokazać wielkość takiego fotografa, trzeba uważnego, zewnętrznego obserwatora. Właśnie dlatego do pracy z artystą zaprosiliśmy ponownie Wojciecha Nowickiego, pisarza i kuratora. - [Plewiński] Wystawiał wszystko, o co go proszono: zdjęcia myśliwskie, po wielokroć; fotografie opisujące świat, który się skończył, a dziś wydaje się uroczy, jak reportażyk z wyścigu pojazdów skonstruowanych przez hobbystów; portrety, w tym często kobiet z okładek „Przekroju”, akty, portrety reżyserów i aktorów teatralnych; zdjęcia z Włoch, kiedy przyszło zapotrzebowanie. Rzadko sam decydował o temacie wystawy. Najważniejsze, a przy tym najmniej znane pozostają jednak zdjęcia, które znajdują się w tym albumie: to Plewiński niemodny, nieświatowy, Plewiński uważny obserwator, reagujący szybko. – pisze o Plewińskim Wojciech Nowicki, autor wyboru zdjęć w albumie i tekstu - Autor skłonny zaakceptować błąd, a przy tym nadzwyczaj elegancki. Pożeracz świata, dokumentalista, reportażysta, który robił zdjęcia kaprawym podwórkom, kolejkom, wrzaskliwym handlarkom ulicznym, starcom u kresu: nie należy go zamykać w szkatułce z błyskotkami. Stąd ten album. Żeby zrozumieć słowa Plewińskiego: „Myślę sobie czasem, jakie to szczęście, że ja się za tę fotografię wziąłem, gdyby nie to, zostałbym gryzipiórkiem z biura”. Oraz żeby stało się jasne, że historia polskiej fotografii jest bogatsza o ważnego reportażystę.
W 2018 roku Muzeum Fotografii wydało pierwszy tom poświęcony fotografii Plewińskiego, z wyborem zdjęć i tekstem Wojciecha Nowickiego. Poprzedni album, „Plewiński. Na scenie“ pokazywał zdjęcia teatralne krakowskiego twórcy, tym razem Nowicki sięga do dokumentalnej twórczości fotografa.
(Fragmenty ze wstępu Wojciecha Nowickiego)
Język publikacji: polski, angielski. Koncepcja, wybór zdjęć, tekst: Wojciech Nowicki.
Redakcja: Joanna Targoń. Rok wydania: 2021.
Publikacje będą dostępne w sprzedaży od 4 grudnia w sklepach muzealnych MuFo w siedzibach Muzeum: przy ul. Rakowickiej 22A, ul. Józefitów 16 i ul. Królowej Jadwigi 220.
◉ Historia budynku
W grudniu 2016 roku miasto Kraków kupiło od Agencji Mienia Wojskowego budynek zabytkowej Zbrojowni (mieściły się w nim warsztaty artyleryjskie, stanowiące część kompleksu Twierdzy Kraków) wraz z otaczającą go działką. Zakupu dokonano z myślą o nowej siedzibie dla rozwijającego się Muzeum Fotografii, którego dotychczasowy budynek przy ulicy Józefitów 16 nie pozwalał na prowadzenie szeroko zakrojonej działalności wystawienniczej, umożliwiającej prezentację bogatej kolekcji fotografii i sprzętu fotograficznego. Obiekt przy ulicy Rakowickiej 22 wymagał gruntownego remontu – ceglany zabytkowy budynek wraz z otaczającym terenem zewnętrznym był mocno zaniedbany. Ponadto, mimo znacznej kubatury – powierzchnia użytkowa Zbrojowni przed remontem wynosiła niemal 2.000 m², pomieszczenie wszystkich planowanych funkcji było w tym budynku niemożliwe.
◉ Przebudowa i modernizacja
Do pracy nad projektem przebudowy budynku dyrektor Muzeum Fotografii w Krakowie, Marek Świca, zaprosił w 2017 roku profesora Marka Pabicha z łódzkiej pracowni Lachman Pabich Architekci. We współpracy z wojewódzkim konserwatorem zabytków, Janem Janczykowskim, została opracowana koncepcja modernizacji i rozbudowy budynku. Głównym celem było uzyskanie przestrzeni wystawienniczej oraz dodatkowej powierzchni użytkowej dla sal wielofunkcyjnych i edukacyjnych i biblioteki wraz z czytelnią. Autor koncepcji architektonicznej Marek Pabich zadecydował, że przed charakterystycznym ceglanym zabytkiem stanie lekki i nowoczesny szklany pawilon w harmonijny sposób korespondujący z zabytkową architekturą Zbrojowni, a część funkcji muzeum (m.in. sale edukacyjne i konferencyjne i szatnia) zostały umieszczone w podziemiu. Jednocześnie dach zabytkowego budynku został podniesiony o metr przy pomocy szklanego fryzu, zapewniającego pomieszczeniom na piętrze naturalne światło, oraz umożliwiającego zaaranżowanie na piętrze biblioteki z czytelnią, przestrzeni wystawienniczej oraz biurowej.
Po opracowaniu koncepcji przebudowy MuFo rozpoczęło starania o zabezpieczenie niezbędnych środków na remont – inwestycja została przeprowadzona dzięki pozyskanym środkom z Gminy Miejskiej Kraków oraz dofinansowaniu z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020. Całkowita wartość projektu Adaptacja i termomodernizacja zabytkowego budynku dawnej zbrojowni przy ul. Rakowickiej na centrum wystawienniczo – edukacyjne Muzeum Fotografii w Krakowie wyniosła 35.600.000,- zł. Dofinansowanie z Gminy Miejskiej Kraków wyniosło 28.720.846,- zł. Za stworzenie projektu budowlanego i wykonawczego na podstawie koncepcji prof. Pabicha odpowiadał Zespół Projektowy Kontrapunkt (dziś pod nazwą LEM Studio Architektoniczne), pracami kierowała arch. Ewa Dobrucka, prace rozpoczęły się jesienią 2017 roku.
◉ Nowe możliwości
W ramach realizacji projektu budowy głównej siedziby Muzeum Fotografii w Krakowie przy Rakowickiej 22 uzyskano 3.300 m² powierzchni użytkowej. Rozbudowa Zbrojowni o 1.300 m² sprawiła, że w nowym budynku zmieści się zarówno wystawa główna i sala wystaw czasowych, pomieszczenia biurowe i administracyjne, ale także kawiarnia, księgarnia, sale konferencyjne i edukacyjne i ogólnodostępna biblioteka z pokaźnymi zbiorami poświęconymi fotografii. Z instytucjonalnego punktu widzenia ważnym elementem jest także fragment budynku z drogą dojazdową, umożliwiający swobodne parkowanie i rozpakowywanie dzieł sztuki, położony obok sali wystaw czasowych oraz rozbudowane zaplecze techniczne. Po remoncie MuFo zyskało budynek pozwalający na prowadzenie nowoczesnej instytucji muzealnej – skupionej na potrzebach widzów, także osób z niepełnosprawnościami (zarówno budynek,
jak i wystawa główna są w całości dostosowane do ich potrzeb). W MuFo będzie można nie tylko zobaczyć wystawy, ale spędzić czas w kawiarni, bezpłatnie skorzystać z biblioteki, wziąć udział w warsztatach edukacyjnych czy zrobić zakupy w księgarni. W ten sposób MuFo wychodzi naprzeciw oczekiwaniom widzów, tworząc przyjazne im miejsce, umożliwiające spędzanie czasu wolnego osobom w różnym wieku
i z różnymi potrzebami.
◉ Biblioteka MuFo
Podręczny księgozbiór z otwartym dostępem, nowoczesna, ogólnodostępna czytelnia czynna w tygodniu w godzinach otwarcia muzeum: tak właśnie prezentuje się nowa odsłona biblioteki MuFo przy Rakowickiej. Będzie czynna od poniedziałku do piątku, w godz. 10 – 18. Liczące niemal 28 tysięcy pozycji zbiory biblioteczne są gromadzone z myślą o Muzeum Fotografii od połowy lat 80. XX wieku, a jednak dopiero w MuFo Rakowicka biblioteka zyska wreszcie odpowiednią oprawę. W budynku dawnej Zbrojowni znajdują się nie tylko pomieszczenia biblioteczne z nowoczesnymi szafami zapewniającymi doskonałe warunki książkom, ale także otwarta dla wszystkich chętnych przeszklona czytelnia. Część książek – przede wszystkim literatura z zakresu historii i teorii fotografii oraz wydawnictwa albumowe prezentujące dorobek polskich i światowych fotografików – znajduje się w otwartym dostępie w jej pomieszczeniu, w bibliotece MuFo znaleźć można poświęcone fotografii książki, czasopisma, albumy i katalogi wystaw, ale nie zabraknie też materiałów pokonferencyjnych, sprawozdań z działalności organizacji fotograficznych czy plakatów wystaw fotograficznych. Na szczególną uwagę zasługują specjalne zbiory biblioteczne, czyli materiały o charakterze archiwalnym: sprawozdania i kwestionariusze dwudziestowiecznych krakowskich zakładów fotograficznych, dyplomy, ekslibrisy, nalepki wystaw fotograficznych, notatki warsztatowe, legitymacje i slajdy. Do najcenniejszych obiektów w muzealnej kolekcji należą - licząca ponad trzysta egzemplarzy kolekcja podręczników do fotografii z różnych epok; zbiór książek opatrzonych autografami i dedykacjami najznakomitszych polskich fotografów; photobooki i książki artystyczne oraz zbiór fachowych czasopism, których rozkwit przypadł na dwudziestolecie międzywojenne. Biblioteka MuFo łączy działalność naukową, edukacyjną, rozrywkową i popularyzatorską. Dlatego też muzeum zależy, by jego biblioteka była przyjaznym miejscem dla wszystkich czytelników: tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z fotografią, jak i dla specjalistów w tej dziedzinie. Z tego powodu, oprócz otwartej dla wszystkich chętnych czytelni, zapewnia też miejsce do pracy wszystkim tym, którzy chcieliby korzystać ze zbiorów rzadkich i specjalnych. Zbiory tworzą jedyną w Polsce biblioteczną kolekcję poświęconą w całości fotografii: jej historii, teorii i percepcji; technikom i technologiom fotograficznym, oraz zagadnieniom związanym z konserwacją, rynkiem i kolekcjonowaniem zdjęć.