3.04. - 18.05.2025
Stara Galeria ZPAF
Plac Zamkowy 8, Warszawa
Wernisaż wystawy
w czwartek 3 kwietnia 2025
o godz. 19:00
Wystawa czynna
do 18 maja 2025
☛ od poniedziałku do piątku
w godzinach 10:00 - 16:00
Organizator
Okręg Warszawski
Związku Polskich
Artystów Fotografików
Partnerzy
Michał Szlaga w 1999 roku rozpoczął pracę poświęconą Stoczni Gdańskiej, którą kontynuuje po dziś dzień.
Stoczni postrzeganej jako miejsce narodzin ruchu robotniczego „Solidarność” oraz przykład niegdyś świetnie prosperującego przemysłu okrętowego, którego resztki należy dziś zachować, przynajmniej na fotografii. Na powstały przez lata projekt „Stocznia” składają się fotografie dokumentujące historię ostatnich dwóch dekad tego ikonicznego dla polskich przemian
społeczno–politycznych zakładu. Część materiału zgromadzonego w trakcie tych wieloletnich działań artystyczno–dokumentacyjnych wykorzystana została w wydanej w 2013 roku autorskiej książce „Stocznia”.
Artysta, fotografię i media pokrewne traktuje jako pretekst do badania świata. Wierzy w siłę długotrwałej wieloletniej obserwacji. Doskonałym tego przykładem jest realizowany nieprzerwanie od ponad dwóch dekad projekt „Stocznia”, który zawiera w sobie już kilkanaście składowych realizacji poświęconych temu miejscu, penetrujących kolejne obszary „utraconej wiedzy”. Praca artysty z jednym miejscem i potraktowanie go jak laboratorium, w którym bada kolejne obszary wiedzy, przekłada się na powstawanie misternego opracowania, które pozwala na szeroką wielopoziomową analizę problemów transformacji, nie tylko w ujęciu gdańskim. Temat stał się dla Szlagi swoistą metaforą polskiej transformacji, odbywającej się pod wpływem globalnego porządku kapitalistycznego. Transformacji, której obiektem wciąż jesteśmy. Książka „Stocznia” była jednocześnie pierwszym rzetelnym badaniem zabytkoznawczym tego terenu – poprzez jej wydanie zaangażował się politycznie w zmianę prawa. Pomysł, aby temat opracował artysta wykorzystujący do tego narzędzia sztuki, stając się działającym samodzielnie aktywistą, ograniczającym się tylko do obszaru sztuki, okazał się skuteczny. Dziś, między innymi dzięki książce „Stocznia” obiekty będące jej „bohaterami” znajdują się pod ochroną konserwatorską.
Wystawa została zaprezentowana po raz pierwszy w roku 2014 w Berlinie, w Instytucie Polskim, w ramach odbywającego się co dwa lata Europejskiego Miesiąca Fotografii. Punktem wyjścia do jej przygotowania była wydana w roku 2013 książka „Stocznia”, opiekę kuratorską nad pokazem objęła Sabine Weier, kuratorka związana z C/O Berlin.
Wystawa, w pełni i jako indywidualny pokaz została nad Wisłą zaprezentowana trzykrotnie.
Pojawiła się też fragmentarycznie w roku 2015 w gdańskiej CSW Łaźnia 2 oraz jako całość w przygotowanej w 2018 roku przez wrocławską BWA Awangarda, wystawie retrospektywnej „Fotografowałem polskiego króla”, powtórzonej w roku w 2019 w gdańskim CSW Łaźnia 1. Wystawa gościła w roku 2016 w Glasgow oraz Hongkongu. W roku 2017 odwiedziła festiwal fotograficzny w chińskim Pingyao oraz Galerię im. Jana Tarasina w Kaliszu, w roku 2019 Rzym oraz festiwal we włoskim Castelnuovo di Porto. Ostatni jej solowy zagraniczny pokaz odbył się w roku 2020 w Studio Tommaseo w Trieście, polski w dawnej Sali BHP Stoczni Gdańskiej w 2022/23.
Na trwającej od grudnia 2023 do marca 2025 wystawie półstałej „Place-ness. Inhabiting space” w Centre Pompidou Malaga, prezentowano fragment wystawy oraz książkę „Stocznia”. Fotografie pochodziły z paryskiej kolekcji Pompidou - „photographies du Musée national d’art moderne”.
Pełne kopie pokazu weszły kolejno do zbiorów, paryskiego Centrum Pompidou w roku 2016, Muzeum Narodowego w Gdańsku w 2017, oraz warszawskiego CSW Zamek Ujazdowski w roku 2020.
Autor w 2024 obchodził jubileusz 25-lecia pracy twórczej związanej ze stocznią. W latach 2002 – 2007 był mieszkańcem
– rezydentem, współzałożycielem „Kolonii Artystów” na terenie dawnej Stoczni Gdańskiej.
Pokaz składa się z 31 fotografii oprawionych w drewniane ramy, formaty prac są zróżnicowane, od najmniejszych liczących 25 cm długości dla ich dłuższego boku, kolejno przez 50 cm, 75 cm, 190 cm. Ta sekcja składa się z obrazów ilustrujących życie stoczni, również jako zakładu wciąż produkującego, najstarsza fotografia pochodzi z roku 1999, najmłodsza z 2012.
Kolejnych 26 fotografii artysta prezentuje w formie duplikatów slajdu 35 mm w projekcji z użyciem klasycznego rzutnika karuzelowego. Fotografie tworzą razem 13 par, ukazujących wybrane budynki i kwartały stoczni przed i po wyburzeniach, tu najstarsza fotografia pochodzi z roku 2002, najmłodsza z 2012.
Na wystawę składają się również prace wideo oraz fizyczne artefakty zebrane przez artystę, również kolekcja historycznych wydawnictw drukowanych poświęconych stoczni z najstarszym pochodzącym z roku 1912 albumie na czele.
Michał Szlaga (ur. 1978 w Gdańsku)
– artysta wizualny, fotograf prasowy i dokumentalista, autor projektów i książek fotograficznych. Najważniejsze z nich to Polska, Stocznia i Brama. Dwie ostatnie ukazały się drukiem jako wysokonakładowe albumy fotograficzne.
Należy do grona najwybitniejszych współczesnych polskich artystów fotografów. Mimo relatywnie młodego wieku (rocznik 1978) poszczycić się może imponującym dorobkiem artystycznym oraz długą listą nagród i wyróżnień, którą otwierają dwie pierwsze nagrody w kategorii „Architektura” i „Ludzie”, jakie otrzymał na International Photography Awards w Nowym Jorku w 2007 roku. Jest zdobywcą Grand Press Photo w latach 2005, 2007, 2012, Splendor Gedanensis i Pomorskiej Nagrody Artystycznej w roku 2014.
W roku 2015 „za osiągnięcia w pracy twórczej i za dokumentowanie najnowszej historii Polski” nagrodzony został Złotym Krzyżem Zasługi.
Jest kilkukrotnym stypendystą MKiDN w dziedzinie sztuk wizualnych. W 2015 roku wyróżniony tytułem „Kulturysta Roku 2014” w plebiscycie Radiowego Domu Kultury – Programu III Polskiego Radia.
Od roku 2017 pracuje nad cyklem „Radunia” poświęconym naturalnemu i kulturowemu krajobrazowi Kaszub, z których pochodzi. Jego pierwsza odsłona miała miejsce latem 2023, w Nadbałtyckim Centrum Kultury, podczas pokazu „MICHÔŁ SZLAGA Cassubie fiksum-dyrdum Redëniô. Zôczątk”. Pozycję w świecie sztuki, jaką zajmuje Szlaga, potwierdza obecność jego prac w najlepszych kolekcjach sztuki na świecie, z Centre Georges Pompidou w Paryżu na czele. Sytuacja na rynku sztuki sprawiała, że artysta nie stronił również od zleceń stricte komercyjnych, stąd w jego oeuvre znaleźć można zarówno zdjęcia zwykłych ludzi, jak i znanych z pierwszych stron gazet celebrytów.
Prócz tego przez kilka lat Szlaga prowadził zajęcia dla studentów gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych, której sam jest absolwentem (dyplom na kierunku fotografia w 2004 roku oraz na kierunku intermedia w 2015). Jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików w Okręgu Pomorskim.
Kliknij w obrazek powyżej, by poznać cytaty z ważnych wypowiedzi o wystawie i albumie.
O wznowionym nakładzie książki można też dowiedzieć się więcej na stronie Instytutu Fotografii Fort
Wernisaż wystawy i fragment ekspozycji... fot. Borys Skrzyński