Tadeusz Cyprian | Nieznane fotografie z I Wojny Światowej - Kurator Robert Andre
Galeria Fotografii ZPAF, ul. św. Marcina 4, Wrocław
prowadzi Okręg Dolnośląski Związku Polskich Artystów Fotografików
Wernisaż w czwartek 4 kwietnia o godz. 18:00, ekspozycja do 4 maja 2024
Na wystawie, w promocyjnej cenie, można nabyć dwutomową publikację
poświęconą Tadeuszowi Cyprianowi
Prezentowane na wystawie fotografie obejmują końcowe lata I wojny światowej (1918-1919),
kiedy Cyprian jako młody żołnierz armii austro-węgierskiej dostał się do obozu jenieckiego Santa Maria we Włoszech, gdzie po podpisaniu arkusza zaciągu do tworzącej się Armii Polskiej gen. Józefa Hallera, zwanej „Błękitną Armią”, odbył z nią podróż koleją do obozów szkoleniowych w Sille-Le-Guillaume i Quintin w Bretanii we Francji, a potem, w maju 1919 roku, do bazy lotniczej Pars-Les-Romilly w pobliżu Paryża. Będąc obserwatorem i fotografem lotniczym stworzył wyjątkowy reportaż, którego tematyka związana jest z dokumentowaniem codziennego, obozowego, żołnierskiego życia, portretami żołnierzy, a także pokazaniem urokliwych miasteczek Bretanii.
Punktem wyjścia do przygotowania tej wystawy były 133 negatywy 6x9, nigdzie wcześniej nie publikowane, które przekazała Kolskiemu Klubowi Fotograficznemu „Fakt” w roku 1979 córka profesora, Ewa Wiśniewska, nadając mu imię swego wybitnego ojca. Te unikatowe negatywy zostaną w tym roku przekazane do Muzeum Fotografii w Krakowie.
Kurator wystawy: Robert Andre
Notatki jeńca 1917–1918 (tom 1) i Fotografie 1918–1919 (tom 2).
Opracowanie i redakcja publikacji: Monika Piotrowska, Robert Andre.
Tadeusz Cyprian (1898-1979) to jedna z najbardziej wszechstronnych i rozpoznawalnych postaci międzywojennej i powojennej polskiej fotografii, a zarazem ogromny autorytet prawniczy – polski przedstawiciel w czasie głównego procesu norymberskiego w 1945 r., później prokurator Najwyższego Trybunału Narodowego i profesor prawa karnego na UAM w Poznaniu.
Tadeusz Cyprian urodził się w Zabłotowie na Podolu, a po ukończeniu szkoły średniej we Lwowie w 1916 r. został wcielony do armii austro-węgierskiej i wysłany na front. Dostał się do niewoli włoskiej, a z końcem I wojny światowej wstąpił do Armii Polskiej gen. Hallera. W latach 1918-1919 szkolił się w ośrodkach tej Armii we Francji (opowiadają o tym fotografie prezentowane na wystawie). Po powrocie do kraju już w latach dwudziestych XX wieku był drugim, obok Jana Bułhaka, najważniejszym w Polsce twórcą na polu fotografii. W 1924 r. był współzałożycielem Towarzystwa Miłośników Fotografii w Poznaniu
a od 1931 r. został członkiem ekskluzywnego Fotoklubu Polskiego.
Wychował tysiące polskich fotoamatorów, mnóstwo publikował w prasie, wydając około 30 podręczników, z których najbardziej znanym była „Fotografia. Technika i Technologia”, która doczekała się 11 wydań.
Prace Tadeusza Cypriana były prezentowane i nagradzane jeszcze w międzywojniu na całym świecie. W 1942 r. został członkiem ekskluzywnego brytyjskiego Royal Photographic Society, był współzałożycielem Związku Polskich Artystów Fotografików.
Tadeusz Cyprian był wyjątkową osobowością i cieszył się wielkim szacunkiem środowiska fotograficznego i prawniczego na całym świecie.
Wernisaż wystawy, fot. Stanisław Kulawiak