Z grona finalistów wyłoniono najlepsze teatralne zdjęcia sezonu 2023/2024
Organizator: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, ul. Jazdów 1, Warszawa
Finałowa gala odbyła się 14 grudnia, ekspozycja wystawy do 25 marca 2025
Po uroczystym finale zaprezentowano także wirtualną wystawę „Pamięć teatru”
14 grudnia w Instytucie Teatralnym odbyło się uroczyste ogłoszenie wyników
X Konkursu Fotografii Teatralnej. Do jubileuszowej edycji zostało zgłoszonych 1.845 zdjęć,
spośród których jury wyłoniło zwycięskie fotografie. Laureatami głównych nagród w trzech kategoriach zostali:
➜ Karolina Jóźwiak („teatralne zdjęcie sezonu”),
➜ Kornelia Głowacka-Wolf („zestaw dokumentacyjny z przedstawienia”),
➜ Krzysztof Marchlak i Kamila Rauf-Guzińska („portret aktora/aktorki w roli”).
W tegorocznej edycji wzięło udział 117 fotografów i fotografek. Do kategorii A (teatralne zdjęcie sezonu)
i C (portret aktora w roli) zgłoszonych zostało 85 zdjęć, a do kategorii B (zestaw dokumentacyjny z przedstawienia) aż 159 zestawów fotografii.
Wysoki poziom dziesiątej, jubileuszowej edycji Konkursu Fotografii Teatralnej dowodzi, że po latach funkcjonowania konkurs okrzepł i ma znaczący wpływ na to, jak współcześnie fotografuje się teatr – powiedziała podczas finałowego wieczoru Magdalena Ożarowska, koordynatorka konkursu.
Jury obradujące w składzie: Anna Róża Burzyńska, Piotr Nykowski, Małgorzata Piekut oraz Karolina Puchała-Rojek zdecydowało się przyznać 12 nagród i wyróżnień.
KATEGORIA A | TEATRALNE ZDJĘCIE SEZONU
Pierwszą nagrodę w wysokości 7.000 zł Jury przyznało Karolinie Jóźwiak za zdjęcie „Monika Strzępka w dniu odwołanej premiery Heks” z Teatru Dramatycznego im. Gustawa Holoubka w Warszawie.
Pamiętamy prowokacyjnie glamourowaty portret reżyserki w złotej sukni z 2022 roku, zwieszonej
(czy też zawieszonej, jako dyrektorki) nad widownią warszawskiego Teatru Dramatycznego. – mówiła Magłorzata Piekutowa, członkini Jury. – Fotografia Karoliny Jóźwiak powstała rok później. Strzępka nie wie, że jest fotografowana. Zamiast wymyślnej stylizacji nosi dres. Nie widzimy jej twarzy, tylko przygarbioną sylwetkę, ujętą od tyłu, trois-quatre. Ciężko oparta o balustradę spogląda w dół, na pustą scenę, jak generał w dniu klęski na pobojowisko. Nie trzeba słów, by poczuć bezmiar jej osamotnienia i pojąć dramatyzm sytuacji. Takie ujęcia często zyskują status ikonicznych. Nie wystarczy splot okoliczności, pozwalający fotografowi znaleźć się w odpowiednim czasie we właściwym miejscu. Trzeba jeszcze wykazać się refleksem, w mgnieniu oka wybrać kadr i zwolnić migawkę.
Drugą nagrodę zdobyła Karolina Karpińska za zdjęcie „Antrakt”
z Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.
Trzecia nagroda przyznana została Irenie Wypych za zdjęcie „Pół żartem, całkiem serio”
z Teatru Muzycznego Capitol we Wrocławiu.
Jury zdecydowało się także przyznać wyróżnienie dla Jeremiego Astaszowa za zdjęcie „Kruk”
z Teatru Ludowego w Krakowie.
KATEGORIA B | ZESTAW DOKUMENTACYJNY Z PRZEDSTAWIENIA
Pierwsza nagroda za zestaw dokumentacyjny z przedstawienia (w wysokości 8.000 zł)
została przyznana Kornelii Głowackiej-Wolf za zdjęcia ze spektaklu „Niech zmarli nie czują urazy”
w reż. Martyny Majewskiej z Gdańsk Miasto Literatury.
Seria fotografii Głowackiej-Wolf swoją przerysowaną formą i wręcz awanturniczym kadrowaniem wydaje się idealnie oddawać ducha performatywnego czytania – podejmującego temat wampiryzmu jako motywu i metody twórczej, będącego spotkaniem ikony – Marii Janion i legendy Andrzeja Żuławskiego – mówiła podczas wręczania nagrody Karolina Puchała-Rojek. – To brawurowa i jednocześnie świadoma gra kolorem, który stanowi kluczowy element kompozycji tych zdjęć. (...) Wyświetlane na ekranach i monitorach widoki historycznych, renesansowych Madonn i współczesnych, fantastycznych tygrysów, czy możliwość jednoczesnego uchwycenia dwóch współistniejących światów – sceny i widowni - stają się dla niej okazją do tworzenia własnych, wielowarstwowych obrazów, zamykanych w kadrach niejednokrotnie odwołujących się do języka filmowego (...).
Drugą nagrodę zdobył Bartłomiej Zawiła za zestaw zdjęć ze spektaklu „Elizabeth Costello”,
w reż. Krzysztofa Warlikowskiego z Nowego Teatru w Warszawie.
Trzecia nagroda trafiła do Jeremiego Astaszowa za zestaw ze spektaklu „Persona. Ciało Bożeny”
w reż. Jędrzeja Piaskowskiego z Teatru Zagłębia w Sosnowcu.
Decyzją Jury przyznano także wyróżnienie dla Karoliny Jóźwiak za zestaw ze spektaklu „Mój pierwszy rave” w reż. Agnieszki Jakimiak i Mateusza Atmana z Teatru Nowego im. Kazimierza Dejmka w Łodzi.
KATEGORIA C | PORTRET AKTORA/AKTORKI W ROLI
Jury przyznało ex aequo dwie pierwsze nagrody (w wysokości 4.000 zł każda)
Krzysztofowi Marchlakowi za portret Łukasza Błażejewskiego w roli Humanoida ze spektaklu „Harmonia humanoidów” w reż. Łukasza Błażejewskiego organizowanego w ramach Open Eyes Economy Summit/Art Festival i Kamili Rauf-Guzińskiej za portret Ewy Pająk w roli Anielki ze spektaklu „Na borg” w reż. Marty Streker z Nowego Teatru im. Witkacego w Słupsku.
* Humanoid Krzysztof Marchlaka uświadamia, że przebyliśmy lata świetlne od epoki grzecznych aktorskich portretów w atelier i długich czasów naświetlania. Dziś nic nie jest takie, jak się zdaje. Człowiek, a może
nie-człowiek? Teatr czy platforma widokowa, wieńcząca niebotyczny gmach? Widowisko dla dzieci czy fantastyczna pantomima dla dorosłych? (...) W świecie, w którym widziano już wszystko, a przebodźcowane zmysły reagują anestezją, trzeba znaleźć sposób, by dotrzeć do widza.
Marchlak znalazł swój: oto oda do radości odlotu i wyznanie wiary w perswazyjną moc czystej teatralności – uzasadniało swój wybór Jury.
* Fotograficzny portret Ewy Pająk w roli Anielki, podważającej odwieczne prawa życia i śmierci, jest oszczędnym kadrem, ujmującym postać w ramy klasycznego popiersia – mówiła Karolina Puchała-Rojek o drugiej z nagrodzonych prac. – Rauf-Guzińska uchwyciła aktorkę delikatnie odchyloną do tyłu, przymykającą oczy. Czy Anielka bierze oddech, śpiewa czy wydaje ostatnie tchnienie? Złożoność emocji widoczną na twarzy aktorki i niepokojący stan zawieszenia „pomiędzy” efektywnie oddaje kompozycja całości, szczególnie świetliste linie lamp rozcinające górną część kadru. (...) Celne uchwycenie przez Kamilę Rauf-Guzińską momentu głębokiego wejścia aktorki w rolę, sprawia, że staje nie tyle ilustracją a interpretacją gry Ewy Pająk.
Drugą nagrodę, również ex aequo, zdobyli Paweł Kamionka za portret Magdy Cieleckiej w roli Marianny ze spektaklu „Elizabeth Costello” w reż. Krzysztofa Warlikowskiego z Nowego Teatru w Warszawie
i Julia Zabrodzka za portret Pana Mirosława w spektaklu „Światło jest w nas – parada lampionów”
z Teatru A3Teatr Kolekcjonerzy Wzruszeń.
Wśród finalistów X edycji konkursu znaleźli się także: Andrzej Belina Brzozowski, Kamil Mąka, Marcin Liber, Agnieszka Cytacka, HaWa, Grzegorz Krzysztofik, Grzegorz Piotrowski, Olga Śmiechowicz i Maciej Zakrzewski. Wszystkie finałowe fotografie można obejrzeć na specjalnej stronie Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego.
Sobotni wieczór uświetnił koncert Basi Małeckiej oraz wernisaż wystawy prac finalistów i laureatów tegorocznej edycji. Wyróżnione fotografie można oglądać do 20 marca 2025 roku w Galerii Instytutu Teatralnego (wstęp wolny).
Po uroczystym finale goście mogli obejrzeć także wirtualną wystawę „Pamięć teatru”,
która wystartowała 5 grudnia. Wystawa dostępna jest bezpłatnie pod adresem: pamiecteatru.pl
W dniu finału zapowiedziano także XI edycję Konkursu Fotografii Teatralnej.